Onlangs was ik in een woonvorm voor mensen met dementie. De teamleden wilden beter worden in begeleiding van mensen met dementie: Wil jij eens komen kijken? En kijk je dan ook speciaal naar ‘onbegrepen gedrag’ van mevrouw de Groot? Dat vinden we erg moeilijk, zo werd mij verzekerd.
En, eerlijk is eerlijk, na 5 minuten begreep ik al welke mevrouw het moest zijn. Een vriendelijke verzorgende bood mevrouw koffie aan maar werd direct afgesnauwd “Heb ik daar om gevraagd? Nee. Nou dan, wegwezen!”
Er werd niet teveel aandacht besteed aan dit voorval en de medewerker dronk koffie met andere bewoners. Er ontstond een vrolijk gesprek over vroeger, toen iemand net aan zijn eerste baan begon. “Ik kreeg al gauw complimenten van de baas!” vertelde een trotse meneer. Stiekem had mevrouw de Groot zitten luisteren, ze zat met de rug naar de groep en mompelde in zichzelf: “Tsss, laat me niet lachen… complimenten… wat kun jij nou? Te dom om voor de duvel te dansen!”
Wat zit er achter zulk gedrag? Dat kan zoveel zijn! Het is voor mij een sport om samen uit te zoeken wat de aanleiding is voor gedrag en welke mogelijkheden er zijn om dat te verminderen. En die zijn er eigenlijk altijd. Soms zijn er zaken uit het levensverhaal waar je rekening mee moet houden, soms in de persoonlijkheid, en soms ontdek je nooit precies waar het aan lag maar kun je toch het gedrag ombuigen.
Om nog even terug te gaan naar mevrouw de Groot: die werd vooral als lastig en moeilijk ervaren door medewerkers en medebewoners. Een paar uur na die snauwerige koffie-ontmoeting was ze eigenlijk heel positief aanwezig tijdens de maaltijd en probeerde heel vriendelijk contact te maken op allerlei manieren. En ik vond het pijnlijk om te zien dat mevrouw werd continu genegeerd… door zowel de mede bewoners als de medewerkers. Ze probeerde echt op allerlei manieren, door vriendelijk te lachen, iets te vragen, om de grapjes van anderen te lachen… met de groep mee te doen. Maar ze werd niet gezien. Of iedereen was op zijn hoede, laten we maar niet reageren… want zo meteen gaat het mis? Ik weet niet wat het was, maar het viel op en was een pijnlijke situatie voor deze mevrouw. We zijn nog bezig om te ontdekken wat de sleutels zijn om haar gedrag te beïnvloeden. Eén van de sleutels zal zijn: kijk naar positief gedrag en beloon mevrouw daarvoor.
Mijn grootste drijfveer om zo te werken is dat ik wil bijdragen aan een positieve benadering van mensen, ongeacht hun probleemgedrag of ziekte. Iedereen wil gezien en gehoord worden als mens en iedereen heeft mooie kanten.
In mijn trainingen en projecten besteed ik aandacht aan vormen van dementie en hoe je daarop inspeelt, maar ook aan manieren om mensen met dementie beter te leren ‘lezen’ … op een gegeven moment (op een bepaalde manier) kun je ontdekken welke patronen er zijn en roep je niet meer als team dat iemand ‘zomaar ineens!’ omslaat in gedrag. Dat is fijn, want dan kun je momenten vóór zijn en dan hebben de persoon in kwestie en mensen in de omgeving een leukere dag.
Dan moet je ook nog als team samen optrekken in de benadering, niet alleen met elkaar maar het liefst ook nog met de familie. Daar besteed ik dan ook veel aandacht aan, en wel met hetzelfde uitgangspunt: binnen een team willen leden ook als mens erkend worden. Een complete en positieve benadering, daar ben ik wel van.